Chirurgia twarzowo-szczękowa to dziedzina medycyny, łączącej ze sobą cząstki medycyny ogólnej, chirurgii plastycznej i stomatologicznej. Zajmuje się leczeniem chorób jamy ustnej także zębów, szczęki, tkanek miękkich oraz twarzoczaszki.
Na oddział chirurgii twarzowo-szczękowej przyjmują złożone przypadki, takie jak uszkodzenia lub zniekształcenia jamy ustnej. Dotyczy to też kuracji przewlekłych stanów zapalnych oraz ekstrakcji zębów , eliminacji wad zgryzu, czy aplikowania implantów.
Chirurg szczękowo-twarzowy, nie zajmuje się tym samym, co lekarz dentysta. Mają wspólny zakres pracy, ale to dwie odmienne dziedziny zabiegowe. Dział stomatologiczny zajmuje się leczeniem wyłącznie w zakresie jamy ustnej. Podczas gdy chirurgia szczękowa zawiera w sobie leczenie w obrębie twarzowej części czaszki, a zatem jest bardziej rozległym pojęciem.
Odkształcenie twarzy może być skutkiem nabytych lub wrodzonych wad zgryzu, takich jak: wysunięta żuchwa, tyłozgryz, zgryz głęboki czy zgryz otwarty to jedne z najczęstszych problemów, w których specjalizuje się chirurg szczękowy. Deformacja twarzoczaszki może również nastąpić na skutek urazów mechanicznych – pobicia, wypadku samochodowego lub upadku. Chirurg szczękowo-twarzowy może również podnieść estetykę twarzy pacjenta, formując pożądany wygląd czy proporcje podbródkowi.
Zatrzymanie zębów ma miejsce, gdy przestają rosnąć, ale nie wychodzą ponad błonę śluzową albo kształcą się w środku kości. Skutkiem tego jest poważny stan zapalny, mogą też przemieszczać sąsiednie zęby w inne, co wiąże się z nieprzyjemnymi dolegliwościami bólowymi. Zazwyczaj zatrzymanie zębów dotyczy ósemek. Chirurg szczękowo-twarzowy zapewnia ich usunięcie.
Zaangażowanie chirurga szczękowo-twarzowego to konieczne działanie, w przypadku gdy guz lub torbiel wyrośnie w trudno dostępnym położeniu lub w zbliżeniu do zatok szczękowych. Chirurg również pomaga wyleczyć stany zapalne kości, pochodzące od zębów.
Złamania są możliwe w wyniku wypadku, mocnego uderzenia czy urazu. Tego rodzaju zabiegi chirurgii twarzowo-szczękowej odbywają się w miejscowym znieczuleniu. W poważnych przypadkach podaje się ogólne znieczulenie. W obszarze złamania zazwyczaj umiejscawiane są specjalne szyny, protezy bądź metalowe mikropłytki. Przybierają one rozmaite kształty, z uwagi na możliwość nadawania im dopasowanego kształtu, do uszkodzonej kości.
Ten zabieg wykonuje się głównie na zębach jedno-korzeniowych i jest on konieczny w sytuacji, gdy zmiany w wierzchołku korzenia doprowadzają do stanów zapalnych żuchwy. Są to także efekty choroby w pobliżu wierzchołka korzenia, zapalanie w wyniku utknięcia ciała obcego, złamanie korzenia zęba z martwą miazgą. Przy resekcji nie ma potrzeby wyrywania całego zęba. Zwalcza się zwłaszcza powody dolegliwości. Usuwany jest zaledwie patologiczny fragment korzenia. Pacjent jest pod znieczuleniem w trakcie zabiegu. Po usunięciu zmienionej tkanki razem z wierzchołkiem korzenia, osłania przed ryzykiem kolejnego stanu zapalnego, dzięki uszczelnieniu kanału i uzupełnieniu ubytku.
Zazwyczaj odnosi się do kłów. Kiedy ząb, w trakcie wzrostu miał zbyt mało miejsca w szczęce albo wykrzywił się, ortodoncyjnie wprowadza się go do łuku zębowego. Po zbadaniu jego położenia diagnostyką radiologiczną, odsłania się go chirurgicznie i przykleja zamek ortodontyczny, by przemieścił się na właściwe miejsce w łuku zębowym.
Braki w zębach są wynikiem wielu powodów. Zazwyczaj jest to pomijanie higieny jamy ustnej, osteoporoza czy cukrzyca, wypadek albo palenie tytoniu. Chirurg szczękowo-twarzowy, zapewnia możliwość uzupełnienia braków zębowych, wszczepiając implanty . Mają one wiele zalet, w tym zapewnia absolutną estetykę i funkcje, zbliżonym do pozostałych zębów.
Chirurg szczękowo-twarzowy wykonuje zabiegi na tkankach miękkich i kostnych, po to by polepszyć estetykę jamy ustnej. Odbywają się też przed leczeniem protetycznym czy wszczepieniem implantów zębowych. Kuracja ma wtedy na celu zlikwidowanie wszelkiego typu zgrubień, fałdek i nierówności, żeby jama ustna realizowała warunki utrzymania ruchomej protezy. Takie zabiegi obejmują też rozszczepienie wyrostka zębodołowego, zwiększenie gęstości tkanki kostnej albo poprawy zatoki szczękowej i dna jamy nosowej.
Na wizytę u chirurga szczękowego konieczne jest skierowanie. Może je wystawić każdy każdego lekarza – nie tylko stomatologa, ale również lekarza rodzinnego. Wyłącznie pacjenci w ostrych stanach zapalnych lub po urazach przyjmowani są bez skierowania.
Dodatkowo chirurgia szczękowo-twarzowa jest dostępna na NFZ w placówkach, które mają podpisane umowy na świadczenia z zakresu chirurgii szczękowej. Czas oczekiwania zazwyczaj zależy od wielkości miasta i ilości pacjentów.